W dniach 7-15 września Fundacja Performa organizuje w Częstochowie II edycję festiwalu „Pamięć miasta”. Punktem wyjścia jest taniec jako pretekst do pobudzania zbiorowej pamięci, ale wydarzenia festiwalu będą miały przeróżny, nie tylko taneczny, charakter.
Organizatorzy festiwalu chcą podkreślić znaczenie tańca dla miasta, znaleźć pomost pomiędzy przeszłością a kulturą tańca współczesnego. Kuratorka festiwalu, Anna Królica, swój czas i pracę zawodową dzieli między Częstochowę i Kraków, w którym na co dzień mieszka. Jednak to pierwsze lata spędzone tutaj, dom rodzinny nieopodal dawnego getta, zrodziły potrzebę połączenia jej pasji i kariery – tańca – z pamięcią o żydowskich sąsiadach. W przedwojennej Częstochowie mieszkało ponad 40 tysięcy Żydów. Tworzyli oni bardzo silną społeczność, intensywnie uczestniczyli w życiu miasta, wpływając na jego rozwój na każdym polu. Co miasto i jego mieszkańcy pamiętają z tego dziś? Organizatorzy festiwalu chcą w symboliczny sposób zrekonstruować obraz przedwojennej Częstochowy i zobaczyć ją jako palimpsest – czyli, można by rzec, dzisiejszą, współczesną narrację nadpisaną na opowieści o dawnych, także żydowskich, dziejach naszego miasta.
Obok wydarzeń performatywnych, spektakli, warsztatów, dyskusji, wystaw pojawią się też spotkania – w tym jedno szczególnie istotne dla wiedzy o przedwojennej historii Częstochowy, skupione wokół książki Aleksandry Pluty „Dwa życia Yana. Historia Jana Majznera-Michalskiego”.
Bohater tej publikacji – postać znana w Częstochowie niestety chyba naprawdę w bardzo wąskich kręgach – urodził się tu w 1932 roku. W wieku dwunastu lat trafił do Brazylii, zajął się zawodowo teatrem oraz aktorstwem, stał się jednym z najważniejszych krytyków teatralnych XX wieku. W czasach dyktatury wojskowej w Brazylii krytycznie przyglądał się interwencjom reżimu w obszarze twórczości, odważnie mówiąc o nadużyciach. O swoim dzieciństwie nie mówił prawie nic – dopiero niedawne odkrycie korespondencji wysyłanej z częstochowskiego getta przez jego matkę pozwala je jakoś zrekonstruować. W 1973 roku Yan przyjechał do Polski, odwiedzając też rodzinne miasto. Spotkanie wokół książki będzie rzadką okazją, aby dowiedzieć się o tej postaci czegoś więcej.
Pełny program festiwalu dostępny jest na stronie Fundacji Performa.
